Η Μονή Φιλοσόφου είναι για μένα ένα από τα πιο συγκλονιστικά μνημεία που μπορεί να συναντήσει κάποιος γύρω από την Ανδρίτσαινα και τον Λούσιο.
Είναι ένας τόπος που νιώθεις πως δεν προστατεύει μόνο την παράδοση — την δημιούργησε.
Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής και από τα πιο ιστορικά προσκυνήματα της Πελοποννήσου.
Η ιστορία της Μονής Φιλοσόφου ξεκινά πολύ νωρίς: ιδρύθηκε το 963 από τον Ιωάννη Λαμπαρδό, έναν μορφωμένο άνδρα της εποχής, γνωστό ως «Φιλόσοφος». Από αυτόν πήρε και το όνομά της. Αυτό από μόνο του κάνει τη μονή μία από τις αρχαιότερες της Ελλάδας και έναν από τους βασικούς πυρήνες του θρησκευτικού τουρισμού στη Γορτυνία και τον Λούσιο.
Κρυμμένη ψηλά σε απόκρημνο βράχο, η Παλιά Μονή Φιλοσόφου αντιμετώπισε αιώνες δυσκολιών. Όμως δεν λύγισε.
Και στον 17ο αιώνα η φήμη της κορυφώθηκε: η μονή έγινε σπουδαστήριο, ένα ισχυρό πνευματικό κέντρο στο φαράγγι του Λούσιου.
Εδώ λειτούργησε μια από τις σημαντικότερες σχολές της εποχής — το περίφημο «Κρυφό Σχολειό» του Λούσιου.
✦ Ιερείς, δάσκαλοι, ακόμη και μελλοντικοί αγωνιστές πέρασαν από τα θρανία της.
✦ Η μόρφωση και τα ελληνικά γράμματα συνέχισαν να ζουν στα πιο δύσκολα χρόνια.
Αργότερα, γύρω στο 1691, χτίστηκε η Νέα Μονή Φιλοσόφου, πιο κοντά στο μονοπάτι και πιο εύκολα προσβάσιμη στους επισκέπτες.
Έτσι, οι δύο μονές — η παλιά και η νέα — έγιναν δίδυμο κεφάλαιο πίστης και παιδείας για όλη την ορεινή Αρκαδία.
Στους χώρους τους φυλάσσονται πολύτιμες τοιχογραφίες, αρχαία εκκλησιαστική τέχνη και μνήμες από αιώνες μοναστικής ζωής. Μερικά από τα πιο σπάνια έγγραφα της μονής, όπως και της Μονής Προδρόμου, διασώζονται σήμερα στη Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Δημητσάνας — ένας ακόμη κρίκος στο μεγάλο πνευματικό δίκτυο της περιοχής.
Για να φτάσεις στην Παλιά Μονή Φιλοσόφου, περπατάς σε μονοπάτι μέσα στο φαράγγι, ανάμεσα σε πλατάνια και βράχια.
Κάθε βήμα είναι και ένα βήμα πίσω στον χρόνο. Σου δίνει την αίσθηση πως το τοπίο θυμάται.
Και όπως στη Μονή Προδρόμου, έτσι και εδώ η πίστη συνεχίζεται.
Η Νέα Μονή Φιλοσόφου παραμένει ενεργή, με μοναχούς που κρατούν ζωντανή τη φλόγα αιώνων — την ίδια φλόγα που κάποτε μορφώθηκε σε γράμματα και ψυχές.
Για εμένα, η Μονή Φιλοσόφου είναι ο ορισμός του πνευματικού καταφυγίου. Ένα μέρος που δεν το επισκέπτεσαι απλώς — το βιώνεις.
Σε γεμίζει περηφάνια για την ιστορία μας και θαυμασμό για εκείνους που την κράτησαν όρθια.
Μαζί με τη Μονή Ιωάννη Προδρόμου αποτελούν τον πυρήνα του θρησκευτικού τουρισμού στον Λούσιο και δύο από τα πιο ισχυρά σύμβολα της Πελοποννήσου.
Απόσταση από την Ανδρίτσαινα: 32 χλμ.
