Κάθε φορά που κοιτάζω ψηλά προς τον Άγιο Θεράποντα της Ανδρίτσαινας, νιώθω πως ολόκληρη η κωμόπολη έχει έναν φύλακα που στέκεται εκεί από αγάπη και καθήκον. Η εκκλησία δεσπόζει πάνω από το χωριό, σαν να παρακολουθεί τις πέτρινες στέγες, τα καλντερίμια, τα καφενεία και τους ανθρώπους της με προσοχή και στοργή. Δεν χρειάζεται να μιλήσει δυνατά· αρκεί μια ματιά προς τα πάνω κι αμέσως νιώθεις τη δύναμη και την προστασία του. Είναι σημείο αναφοράς για κατοίκους και επισκέπτες — ένας σταθερός φάρος πίστης και από τα πιο χαρακτηριστικά θρησκευτικά μνημεία της Ανδρίτσαινας.
Ο ναός χτίστηκε τον 18ο αιώνα και από τότε αποτελεί βασικό κομμάτι της πνευματικής ζωής του τόπου. Η θέση του, ψηλά στον λόφο, είχε πάντα συμβολική σημασία: ο προστάτης όσων μένουν εδώ και όσων φτάνουν για να γνωρίσουν την ιστορία, την αρχιτεκτονική και την ομορφιά της περιοχής. Η παράδοση μάλιστα λέει πως η εκκλησία έχει πολύ παλαιότερες ρίζες και πως κάποτε χτίστηκε από Κύπριους πρόσφυγες, όταν ο τόπος φιλοξενούσε ανθρώπους διωγμένους από την πατρίδα τους. Μια όμορφη αφήγηση που κρατά ζωντανή τη μνήμη της φιλοξενίας και της συνοχής της κοινότητας.
Ο Άγιος Θεράπων, προστάτης των ιατρών και των ασθενών, υπήρξε για αιώνες σημείο προσευχής και παρηγοριάς. Οι κάτοικοι ανέβαιναν πάντα ως εδώ για να ζητήσουν ευλογία, ίαση και κουράγιο — μια παράδοση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Γύρω από τον ναό υπήρχε κάποτε και κοιμητήριο, ένδειξη της μεγάλης ευλάβειας και της ανάγκης των ανθρώπων να ακουμπήσουν τη ζωή και τους αγαπημένους τους όσο πιο κοντά στον Άγιό τους γίνεται.
Η εκκλησία αποτελεί ένα μικρό αρχιτεκτονικό κόσμημα και από τα πιο ιδιαίτερα αξιοθέατα της Ανδρίτσαινας. Χτισμένη σε σταυροειδή ρυθμό με τρούλο, με τοίχους πάχους πάνω από ένα μέτρο και κορινθιακού ρυθμού κολώνες, αποκαλύπτει μια δεξιοτεχνία που σπάνια συναντάς σε τόσο ευλαβείς και ταπεινούς ναούς. Η πέτρα της μοιάζει να ξεπήδησε από το ίδιο το βουνό, κάνοντας τον ναό να δένει απόλυτα με τη φύση που τον αγκαλιάζει. Το εσωτερικό είναι λιτό και ήσυχο· όταν οι ακτίνες του φωτός περνούν από τα μικρά παράθυρα, ο χρόνος για λίγο σταματά.
Ο ναός υπέστη μεγάλες καταστροφές κατά την εκστρατεία του Ιμπραήμ, το 1826, όμως οι κάτοικοι τον ξανάχτισαν με επιμονή και πίστη. Η τελευταία μεγάλη ανακαίνιση έγινε το 1953 χάρη στη γενναιοδωρία του Αγγελή Πρίγγουρη, ο οποίος θέλησε να τιμήσει τον ιερέα παππού του, αφήνοντας μια σημαντική κληρονομιά για τον τόπο.
Κι έτσι, σήμερα, ο Άγιος Θεράπων της Ανδρίτσαινας στέκεται όπως πάντα: ψηλά, δυνατός, φωτεινός. Ανεβαίνοντας προς τον λόφο, βλέπεις το χωριό να απλώνεται μπροστά σου και νιώθεις πως η ανάσα σου καθαρίζει. Μερικοί ανάβουν ένα κερί, άλλοι απλά κοιτούν το τοπίο. Όλοι, όμως, φεύγουν λίγο πιο ανάλαφροι. Είναι μια εμπειρία που δεν χρειάζεται να πιστεύεις βαθιά για να τη ζήσεις· αρκεί να αφήσεις τον χώρο να σου μιλήσει.
Ο Άγιος Θεράπων μας θυμίζει πως η Ανδρίτσαινα δεν είναι μόνο το σήμερα. Είναι και οι άνθρωποι που την φύλαξαν, οι ιστορίες που την κράτησαν όρθια και η πίστη που εξακολουθεί να ζει εδώ, ανάμεσα στα πλατάνια, στα σπίτια και στους ανθρώπους. Αυτός ο μικρός ναός στο ύψωμα αποτελεί ένα από τα πιο ζωντανά σημεία της τοπικής συνέχειας και μια σύντομη στάση που γίνεται ταξίδι στον χρόνο, συνδέοντας παράδοση, ιστορία και πνευματικότητα.
